Yüzyıl Savaşları






























On beşinci yüzyılın en önemli olgusu, savaşçı bir prens iken daha sonra kral olan V. Henry'nin (s. 1413-22) özellikle ölümünden sonra büyükbabası III. Edward'ın Fransa tahtı ile ilgili iddiasını canlandırma çabalarının sonuçsuz kalmasıdır. 

Henry Manş Denizi'nin kendi otoritesini sınırlamasını kabullenemiyordu. Aziz George kültünü benimsemesine ve Shakespeare'in V. Henry (1599) adlı tiyatro oyununda tipik bir İngiliz olarak sergilenmesine karşın kral I. William' dan bu yana gelmiş geçmiş tüm seleflerinin izinde Manş Denizi'nin ötesine ulaşan bir ülke hayal etmekteydi. Güç merkezinin, egemenliği altındaki İngiltere adalarından ziyade harekat ve genişleme açısından da çok çekici bir bölge olan Normandiya' da olduğuna inanıyordu. Bu inancının peşinden giderse hem kendisinden beklendiği gibi köklü bir geleneği sürdürmüş olacak hem de, sonuç alırsa, ün kazanacaktı. Henry gerçekten 25 Ekim 1415'te Agincourt'ta büyük bir zafer kazandı. Bu savaşta İngiliz ve Gal okçular çok daha üstün Fransız ordusuna büyük kayıplar verdirdiler. Bu zaferden iki yıl sonra Normandiya işgali başladı. Başkent Rouen  1419'da teslim oldu. Aristokratların ihaneti yüzünden zayıf düşmüş ve yenilgiye uğramış olan Fransa kralı VI. Charles kızı Catherine ile Henry'yi evlendirdi ve 1420'deki Troyes Barış Antlaşması ile Henry'yi (ve onun soyundan gelenleri) varisi olarak tanıdı. 

V. Henry daha uzun yaşasaydı yeni bir politika oluşturabilirdi ama Fransa'nın tümüne egemen olmak son derece zordu. Anlaşılan o ki, 1422'de muhtemelen dizanteriye yakalanıp öldü ve geride bir yaşında bir varis bıraktı. VI. Henry döneminde (s. 1422-61) İngilizler Calais ve Manş Denizi'ndeki adalar dışındaki her yerden püskürtüldüler. VI. Charles'ın oğlu VII. Charles adına Jan Dark özellikle Orleans'ta Fransızların direnişine ön ayak oldu. Daha sonra İngiliz harekatının hızı kesildi ve İngilizlerin Fransa ile ilgili davasının baş destekçisi olan Burgonya Dükü John 1435'te Henry'yi kaderine terk etti. Bunun üzerine VII. Charles'ın orduları önce Formigni' de (1450), sonra da Castillon'da (1453) İngilizleri yenerek Normandiya ve Gaskonya'nın kaderini belirledi. Her iki savaşta da Fransız topları önemli bir rol oynadı. 

Calais 1558' de Mary tarafından kaybedilinceye dek İngilizlerin egemenliğinde kaldı ama Fransız tahtıyla ilgili iddiadan ancak III. George döneminde vazgeçildi ve Fransızlar Normanların son mirası olan Manş Denizi'ndeki adaları İngiltere Krallığına kaptırdılar. IV. Edward, VII. Henry ve VIII. Henry dönemlerinde de Fransa' ya saldırılarda bulunuldu, ama bu kralların Fransa'daki emellerine ulaşamaması İngiltere' de milliyetçilik ve hükümet kavramlarının gelişmesinde ve Britanya'nın daha sonra Avrupa' da kendine özgü bir kimlik oluşturmasında yararlı oldu. Aslında Fransa' daki toprakları sahiplenme çabasının uzun vadede başarısız kalması daha sonraki okyanus ötesi tutkuların perde arkasını oluşturdu.

Kısa İngitere Tarihi Jeremy Black

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder