Okuma Atlası Kullanım Kılavuzu

Okuma Atlası yaklaşımı temelde, bir göz atışıyla bilgi edinmeyi amaçlayan tablolardan oluşuyor.  (Felsefe ve sanat sayfaları dâhil)

Tablolar zaman dizimi sütunları bağlamında biçimlendirildi. Birbirlerine gönderme yapan tablolar aracılığıyla “büyük resmi” görme ve bu bağlamda kendine özgü görüşler üretmeye yönelik yol göstericilik hedefleniyor.

Okuma Atlası belirli bir coğrafyayı kapsıyor. Doğu Akdeniz'i merkez alan bir mekânın, tarihsel derinliğine bakıldığında, zamanlarının ileri uygarlıkları olarak; eski Mısır, Mezopotamya, İran, Anadolu-Ege uygarlıkları öne çıkmaktadır.

Anadolu ve komşu coğrafyada ise ; bazı ara dönemler dışında, Yunan Kolonileri ve Kent Devletleri, daha sonra İskender'in ardıllarının Helenistik Krallıkları, Roma İmparatorluğu ve onun rakibi İran'daki Pers hanedanı ve ardılları bir sürekliliğin taşıyıcısıdırlar. Bu süreç bizlerin bugün de tartıştığımız doğu-batı ayrımının(aynı zamanda beraberliğinin) şekillendiği bir dönemin başlangıç izlerini barındırmaktadır.

Kavimler göçü, ilkçağ uygarlıklarının sürekliliğini kesintiye uğratan kırılma noktası olmuştur. Bu dönemi; yıkılan Roma'nın doğu parçasında daha çok Grek karakteri taşıyan Bizans İmparatorluğu’nun tüm ortaçağı kapsayan hayatı, İslamiyet'in ortaya çıkışı ve yükselişi izlemiştir. Batıda ise bir kaos dönemini takiben, Germen kavimlerinden Frankların Frank Krallığı ile bugünkü Almanya'yı ve Avusturya'yı önceleyen Kutsal Roma Germen İmparatorluğunun feodalizme doğru evrilen merkezi yönetimleri görülmektedir. Batı Avrupa'da İngiltere ve İspanya'nın rolleri de göz ardı edilmemelidir. Rusya da her zaman önemli bir aktör olmuştur.

Rönesans siyasi olmaktan ziyade, batının kültürel sürekliliğinin ileriye doğru atılımını sağlayan bir anımsama dönemidir.

Batı ülkelerinin uluslaşma süreçlerine paralel olarak okuma atlasında  her biri için bağımsız zaman dizimi şemaları (tablolar) yer almaktadır. Bu şemaların başlangıç tarihleri ulus öncesi dönemleri kapsayacak şekilde seçilmiştir.

Türk Kavimlerinin Orta Asya'dan başlayan ve hep daha çok batıya doğru ilerleyen yürüyüşleri kimileri için  tanıdık olmakla birlikte, bu sürece yol göstermeye çalışan şemalar daha detaylı planlanmıştır. Moğollar konusunda olduğu gibi, merkez alınan coğrafyadan Çin sınırlarına kadar gidişi Türklerin tarihi zorunlu kılmıştır. Moğol İmparatorluğunun yaşam süreci, Türklerin Batı Asya'ya hareketlerinin de tarihini içermektedir.

Olguların ve kültürel etkinliklerin yoğunluğuna göre zaman dizim şemalarının tarih ölçekleri farklı şekilde tasarlanmıştır. Önemli olaylar için (Fransız İhtilali gibi) büyüteç şeritlerle zaman ölçeği genişletilmiş, olgulara daha detaylı bakış olanağı sağlanmaya çalışılmıştır.

Şemalarda, ele alınan uygarlığın coğrafyasında ortaya çıkan kültür akımları, kültür adamları siyasi sürece paralel olarak yer almaktadır.

Ayrıca daha ayrıntı isteyenler için, bu tablolara eşlik eden farklı kaynaklardan alıntılanmış metinler eklenmiştir.  

Tabloların algılanması başlangıçta sorunlar yaratabilir. Tablolarda bir çok ikon, gösterge yer almaktadır. Genel dizilim konseptini anlamak için aşağıda bazı görsel açıklamalar paylaştım. Görme ve zihin ilişkisi kurulup tablolara alışkanlık elde edildiğinde, görsellerin daha hızlı ve etkin algılanabileceğini umuyorum.

Tablolarda yer alan büyüteçlerden ilgili sayfalara gidilebilir. Zaman içinde tablolarda yer alan tüm ikonları canlı bağlantı sekmeleri gibi yapılandırmayı amaçlıyorum.

Blogda yer alan konularla ilgili güvenilir ve içeriği uygun dış bağlantılar vermek de amaçlarım arasında. Bu bağlamda yapacağınız öneriler de katkı sağlayacaktır.

Sonuçta, tarih, felsefe, sanat konularını içeren blog sayfaları, birbirleriyle bağlantılandırılarak, çoklu düşünümler için, bir ortam oluşturulmaya gayret edilmiştir.

BBerksan

Okuma Atlası

Meslek hayatına oldukça erken dönemde noktayı koyduktan sonra, ertelenmiş okumalar için kendimce şablonlar oluşturmayı düşündüm. Tamamen kendi seçimlerim ve ihtiyaçlarım doğrultusunda,  belirlediğim konularda, tarihsel olgular temelli tablolar oluşturmaya başladım. Niyetim bu tabloları geniş ilgi alanlarım için kılavuz olarak kullanmaktı.

Bağlamından kopuk okumaların, beklediğim yararı sağlamayacağını düşündüğümden, alt konuların da tablolarını oluşturmaya giriştim. Sonuçta, oldukça zaman alıcı çabayla, oylumlu ve başlangıç niyetimi aşan bir birikim ortaya çıktı.

Tarih, sanat, kültür ve felsefe ana başlıkları altında toplanan bu tabloları bir araya getirerek kaybolmalarını önlemeyi amaçladım.

Kaynakçada belirttiğim yapıtlardan yaptığım alıntılar ile şematik sunumu anlaşılır kılmaya gayret ettim. Bu yaklaşım başlangıçtaki amacıma da hizmet edecekti. Okuduğum konunun önünü, arkasını bağlantılarını bir bakışta görebilecektim. Bu tablolar giderek zayıflayan belleğim için de anımsama işlevi görecekti.

Bilgisayarda hazırlanan ve uzun şeritler halinde oluşturulan çalışma yaklaşık 3-4 yılımı aldı. Çalışma bir aşamaya geldiğinde, oldukça uzun şeritler nedeniyle kullanışsız bir yapı ortaya çıktı. Tüm konuları yeniden ele alarak (kısmen boşlukları da doldurarak) birer sayfalık hale dönüştürdüm.

Bu çalışma sürecinde Felsefe Ekibi’ne katıldım. Güney’in öncülüğünde bir grup gönüllü olarak, o dönem için sanal ortamda yeterince yer bulmamış felsefe konularında amatörce bir bellek oluşturmaya çalıştık. “Okuma Atlası” çalışması değişik formatlarda Felsefe Ekibi’nin forum ve sitesinde yer aldı. 

Özellikle teknik nedenlerle, Felsefe Ekibi sitesinin yayım hayatı son bulunca, burada yer alan birikim de görünmez hale geldi. Henüz bitmemiş olan çalışmayı paylaşmaya karar verdim. En azından sayfaların birer “düşünme kutusu” işlevi göreceğini umuyorum.

Paylaştığım içerik, eleştiriye ve geri bildirime açıktır.

B.Berksan

Not: Alıntıladığım, kaynak olarak bağlantı verdiğim hiç bir metne kefil değilim :)